Pytanie: Przeczytałem liczne tłumaczenia i komentarze na temat wersetu „pujala raga-patha” w Internecie i wydaje się, że trwają kontrowersje dotyczące tego, kto napisał ten werset, co on oznacza itp. Czy możesz przedstawić mi szerszy przegląd wersetu temat, abym mógł wyjaśnić, co rozumiem?
Swami Narasingha: Moja poniższa odpowiedź może czasami wydawać się trochę nużąca, ale jeśli będziesz cierpliwy w kwestii szczegółów, możesz znaleźć to, czego szukasz.
Jeśli chodzi o werset, który zacytowałeś, jest on częścią sześciowersowej pieśni bengalskiej, która w transliteracji rzymskiej brzmi następująco:
1] matala hari-jana visaya-range
2] pujala raga-patha gaurava-bhange
3] bhramala chadi' bhoga cinmaya bange
4] dhaula pathi-pathi bhakata-sange
5] chadla para-ghara arccite gange
6] bujhala rasa-niti nacata dange
Kontrowersje, o których mówisz, dotyczą jedynie znaczenia pierwszych dwóch linijek, a zwłaszcza drugiej linijki. Jeśli chodzi o tłumaczenie wierszy od 3 do 6, nie jesteśmy świadomi istnienia jakichkolwiek kontrowersji. Tłumaczenie tej pieśni naszego aśramu, Sri Narasingha Caitanya Math, brzmi następująco:
1] matala hari-jana visaya-range
2] pujala raga-patha gaurava-bhange
"Słudzy Hari zajmują się rozrzutnymi sprawami, zajmują się bogactwem materialnym i angażują się we wszelkiego rodzaju rzeczy w służbie dla Pana. Czczą ścieżkę spontanicznego oddania z gaurava-bhange [w nastroju podziwu i czci] i aby pokazać, że raga-patha jest ponad wszystkim [ponad naszymi głowami], pozostają jako słudzy, będąc trochę z dala i poniżej, modląc się o obowiązek sługi, a nie o ten o charakterze poufnym — aby nie sprowadzać tutaj tej najwyższej boskiej miłości, ale trzymać to na swoich głowach”.
3] bhramala chadi' bhoga cinmaya bange
4] dhaula pathi-pathi bhakata-sange
"Porzuciwszy wszelkie przyjemności zmysłowe, należy wędrować po boskiej krainie Gauda-deśa, biegnąc ścieżkami i drogami w towarzystwie bhaktów."
5] chadla para-ghara arccite gange
6] bujhala rasa-niti nacata dange
„Opuszczając ten poprzedni dom na zawsze, aby wielbić Bóstwo nad brzegiem Gangesu, można zrozumieć naukę o rasie poprzez taniec (tj. sankirtana)”.
Historia tej pieśni, jej geneza i późniejsza modyfikacja w stosunku do oryginału jest bardzo interesująca. Oryginalnym autorem tej pieśni był Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura, który skomponował te wersety w 1930 roku. Było to z okazji przeniesienia Bóstw Śri Gaurasundary i Śri Śri Vinoda-Anandajiu ze starego domu przy Ultadanga Junction Road do nowej świątyni w Bazar Bagh, Kalkuta. Sarasvati Thakura specjalnie skomponował sześć wersów pieśni na tę okazję i poprosił obecnych bhaktów, aby śpiewali ją podczas kirtanu. Dniem procesji była niedziela 5 października 1930 r.
W wydaniu bengalskiego magazynu Gaudiya z tego miesiąca, sześciowierszowa pieśń została wydrukowana nad zdjęciem przedstawiającym ratha Bóstw z Sarasvati Thakurą i wielbicielami stojącymi z przodu.
Pierwsze dwa wiersze języka bengalskiego brzmią następująco:
1] matala hari-jana visaya-range
2] pujala raga-patha gaurava-bhange
Tu zaczyna się kontrowersja. Pierwsza linijka brzmi matala harijana visaya-range. W późniejszych latach pierwsza linia stała się popularna jako matala hari-jana kirtana-range. Oryginalna kompozycja Sarasvati Thakury mówi jednak o visaya-range, a nie kirtana-range. Jak do tego doszło, jest rzeczywiście interesujące. Ale zanim wspomnimy, jak kirtana-range zastąpił visaya-range, powinniśmy najpierw wspomnieć, że niektórzy wiodący współcześni Waisznawowie, tacy jak Swami B.V. Tripurari Maharaja, Swami B.V. Madhava Maharaja i inni, całkiem dobrze czują się we wdrażaniu kirtana-range. Obie wspomniane przeze mnie osobistości przynajmniej raz cytowały pierwszą linijkę pieśni w swoich pismach i dyskursach jako matala hari-jana kirtana – range.
Swami BV Tripurari Maharaja tłumaczy pierwsze dwie linijki jako:
"Wielbiciele, odurzeni kirtanem Świętego Imienia, który pochłania cały świat, wielbią raga-marga na odległość, aż do czasu, gdy przez taki kirtan ich serca zostaną oczyszczone z wszelkiego uroku dla świata, a odległość między nimi a ich Bóstwem zostanie zniwelowana, gdyż cześć dla Bóstwa załamuje się i zostaje zastąpiona przez miłość." [Sanga Swamiego BV Tripurari, ucznia Śrila A.C. Bhaktivedanty Swamiego Prabhupady]
Swami B.V, Madhava Maharaja tłumaczy te same dwie linijki jak:
„Słudzy Hari rozkoszują się intonowaniem Świętego Imienia. Czczą ścieżkę spontanicznego oddania, dzięki której obala się podziw i cześć”. [ze strony internetowej Swamiego B.V. Madhavy, ucznia Swamiego B.V. Narayana Maharaja]
Naszym skromnym zdaniem tłumaczenie Swamiego B.V. Tripurari Maharaja jest zgodne z głębszym zrozumieniem tego wersetu, podczas gdy tłumaczenie Swamiego B.V. Madhavy opiera się wyłącznie na interpretacji opartej na znaczeniu gaurava-bhange jako „obalenia podziwu i czci” jak w przypadku wywodzącego się z bhanga [łamania lub dzielenia].
Kiedy jednak zrozumie się, że rdzeń bhange wywodzi się od rzeczownika bhangi [nastrój, rozróżnienie stylu, sposobu lub postawy], gaurava-bhange oznacza „w nastroju podziwu i czci”. Tak więc pujala raga-patha gaurava-bhange to wielbienie ścieżki raga-patha z podziwem i czcią.
W kontrowersji, którą omawiamy, jest to zatem ostateczne pytanie – czy pisząc werset pujala raga-patha gaurava-bhange, Sarasvati Thakura miał na myśli gaurava-bhange oznaczać „przełamać podziw i cześć” lub „nastrój podziwu i czci”? W dalszej części tego eseju okaże się, że jego intencją było gaurava-bhange – nastrój podziwu i czci.
Niedawno niektórzy bhaktowie zasugerowali, że to Śrila B.R. Śridhara Deva Goswami Maharadża, który zmienił visaya-range na kirtana-range, ale z historii Śri Caitanyi Sarasvata Math jest powiedziane, że uczeń Śridhara Maharaja, a mianowicie Śripada B.S. Govinda Maharaja zasugerował Śridhara Maharajowi, aby kirtana zastąpił visaya, aby uczynić ten werset bardziej zrozumiałym dla wielbicieli. Śridhara Maharaja z zadowoleniem przyjął tę sugestię.
Govinda Maharaja wspomina następująco: „Matala hari-jana visaya-range. Oryginalnie Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura stworzył tę poezję. Później stało się to matala hari-jana kirtana-range, pujala raga-patha gaurava-bhange. Kirtana-range – to słowo dałem i Śrila Guru Maharaja przyjął je z radością: „Możesz to dla nas zmienić”.
Dlatego jest wyryty na ścianie nat-mandira w matha Śridhara Maharaja, matala hari-jana kirtana-range, pujala raga-patha gaurava-bhange.
Kontrowersje, o których mowa na początku tego eseju, tak naprawdę nie dotyczą visaya-range lub kirtana-range. Prawdziwe kontrowersje dotyczą pujala raga-patha gaurava-bhange. Czy oznacza to po prostu, jak wskazuje Swami B.V. Madhava, że „czczą ścieżkę spontanicznego oddania, na której obala się podziw i cześć”, czy też jest inne znaczenie pujala raga-patha gaurava-bhange , które sugeruje zupełnie inne podejście do raga- patha, ścieżka spontanicznego oddania?
Powinniśmy tutaj wspomnieć, że współcześni nauczający poza wyznawcami Śrila Śridhara Maharaja rzadko, jeśli w ogóle, cytują omawianą przez nas pieśń.
W rzeczywistości Swami B.V. Madhava Maharaja tylko odwoływał się do pieśni, o której mówimy, jako odpowiedzi na produkcję wideo, która wyrażała opinię Śrila Śridhara Maharaja, że raga-patha jest godna czci i zawsze powinna być trzymana nad naszymi głowami.
Jednak Śrila Śridhara Maharadża wielokrotnie cytuje pujala raga-patha gaurava-bhange w swoich dyskursach i książkach. Co dopiero mówić o tych słowach wyrytych na ścianie w jego matha, są one wyryte w głębi jego serca jako esencja nauk i misji Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury.
Śrila Śridhara Maharadża mówi o tej pieśni w kilku miejscach w następujący sposób:
„Pujala raga-patha gaurava-bhange – skomponowana przez samego Guru Maharaja, kiedy Bóstwa i matha zostały przeniesione z wynajętego domu w Kalkucie do jego własnej skonstruowanej math. Bóstwa były przewożone rydwanem, a my tańczyliśmy i śpiewaliśmy właśnie przed Bóstwami. W tym czasie skomponował może około sześciu wersów. „Powinieneś to zaśpiewać i skierować rydwan z wynajętego domu do naszej własnej matha”. Matala hari-jana visay-range pujala raga-patha gaurava-bhange. To obecnie widać, że bhaktowie oszaleli obchodząc się z tak wielkim bogactwem materialnym. Generalnie bhaktowie powinni angażować się w służbę dla Pana, ale tutaj w Gaudiya Math widzimy, że zajmują się pieniędzmi, samochodami, tym, tamtym – wszystkim tutaj, hojnie, visaya-range. W jakim celu? Pujala raga-patha gaurava-bhange. Gaurava bhange – aby pokazać, że raga-patha jest ponad wszystkim. Ci, którzy są wyznawcami raga-patha, ich pozycja jest bardzo wysoka. Nie nie mogą być panami tego przyziemnego świata. Tak więc porzucili wszystko i podążają ścieżką wielbienia Go w swoich sercach. Ale cała ta wielkość, cała cześć, wszystko powinno im służyć. Pujala raga-patha – wszystko spełni się, łącząc się w jakikolwiek sposób ze stopami tych, którzy są zaangażowani w ich wielbienie z wyłączeniem tych światowych rzeczy z jego sercem.” [Darsana ze Śrila Śridhara Maharajem, 14-08-81]
„Pujala raga-patha gaurave-bhange – to zawsze jest w naszych głowach, że perspektywa naszego życia w przyszłości, życie po życiu, nie może się skończyć. Będziemy raczej pielęgnować nadzieję, czystą nadzieję, że pewnego dnia zostaniemy zabrani do tamtego obozu. Z tą ideą”. (Podążaj za aniołami, część 2)
„Ale musimy być gotowi za to zapłacić, a nasz Guru Maharaja przybył właśnie w tym celu. Pujala raga-patha – nie idź w pośpiechu. Głupcy pędzą tam, gdzie anioły boją się stąpać. To doświadczenie jest dla osób o najwyższych umysłach. Jest najwyższy. Trzeba iść krok po kroku. Jeśli pominiemy jakiś krok, nigdzie nie zajdziemy”. (Podążaj za aniołami, część 2)
„Pujala raga-patha gaurave-bhange – bardzo słodka. Raga-patha jest na głowie. Jesteśmy sługami raga-patha. Jesteśmy w vidhi-marga pod rządami śastriki. I zawsze utrzymuj raga-patha na głowie. Cały ton życia Guru Maharaja był taki: „To jest wysokie, bardzo wysokie i od dołu mamy to szanować”. Musimy ustanowić tę koncepcję, właściwy szacunek dla tej wyższej lili na całym świecie: „To jest zbyt wysokie”. (Podążaj za aniołami, część 2)
„W madhurya-rasie, najwyższym związku małżeńskim, nawet własną tendencją Radharani jest zawsze służenie Krysznie. Jej skłonnością jest dasya-rasa, służba. Czy sakhya-rasa, intymna przyjaźń z Kryszną, to bardzo mała rzecz? Nie, dla mnie jest za wysoko. Pujala raga-patha gaurava-bhange. Z daleka chcę okazać szacunek sakhya-rasie, ale naprawdę pragnę dasya-rasy. Taka powinna być skłonność prawdziwego wielbiciela. Jeśli lekceważymy te wszystkie rzeczy, bawimy się jak dzieci”. (Podążaj za aniołami, część 2)
„Najpierw zrozum stopień czystości w świadomości Kryszny. Zwolennicy formy są tylko naśladowcami; chcą jedynie wyzyskiwać Mahaprabhu, a nie służyć Mu. To nasi najgorsi wrogowie. Są zdrajcami; przyjęli strój sampradayi Mahaprabhu i mówią coś nieprawdziwego. To jest tani marketing; szeroko sprzedają sfałszowane rzeczy bardzo tanio. Nie mają wewnętrznej potrzeby osiągnięcia najczystszej rzeczy (pujala ragapatha gaurava-bhange). Chociaż był tak wzniosłym Vaisnavą, nasz Guru Maharaja nigdy nie przedstawiał się jako wielki bhakta. Zawsze mawiał: „Jestem sługą sługi Vaisnavów”. To był jego wniosek. A on mówił: „Wyżsi wielbiciele są moim guru, oni są tacy wywyższeni”. Najpierw przyjdź i przećwicz wszystkie te rzeczy, a potem możesz mieć nadzieję, że osiągniesz cel. To nie jest takie łatwe ani takie tanie.” (Śri Guru i Jego Miłość, rozdz. 3)
„A zajmowanie negatywnej pozycji jest strategią pozostawania we względności najwyższej części służby dla Kryszny, Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura ułożył kiedyś werset wyrażający właściwą postawę. Pujala raga-patha gaurava bhange, matala hari-jana visaya range. ‘Ścieżka boskiej miłości jest dla nas godna czci i powinna być wzniesiona nad nami jako naszym najwyższym celem’” (Loving Search For The Lost Servant, rozdz. 6)
„Pujala raga-patha gaurave-bhange – Cały tenor jego życia był taki: „To jest wysokie, wysokie. I od dołu mamy to uszanować”. Mamy ustanowić na całym świecie ten rodzaj pozycji: właściwy szacunek dla tej wyższej lili, „To jest za wysoko”.
„Pujala raga-patha gaurave-bhange, Guru Maharaja, Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura nauczał wyłącznie tej madhurya-rasy, ale z wielką ostrożnością. Co nie jest tą rzeczą, użył prawdopodobnie 90% swojej energii, aby wskazać negatywną stronę — „To nie jest madhurya-rasa” – i oczyść negatywną stronę. Musiał oszczędzić, jak mówi, „galonów krwi, aby ustalić, co nie jest tą madhurya-rasą”. (Darsana ze Śrila Śridhara Maharajem, 14.08.81)
Śrila Śridhara Maharadża nauczał obszernie na podstawie wersetów omawianej pieśni i poparł ideę, że gaurava-bhange pochodzi od rdzenia bhangi. Tak więc gaurava-bhange oznacza nastrój podziwu i czci — co do tego nie ma wątpliwości. I to, że Śridhara Maharaja reprezentował powiedzenie: „Uncja prewencji jest warta funta leczenia” w swoich wyjaśnieniach, również nie podlega dyskusji.
Podobnie możemy powiedzieć, że od czasów Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury żadna inna osoba nie dała jaśniejszego i wyraźniejszego zrozumienia wersetu pujala raga-patha niż Śrila Śridhar Maharaja. Jego głębokie zrozumienie było głębokie, a jego szanowani bracia duchowi nigdy nie wahali się zaakceptować jego głębokich urzeczywistnień. Jak Sarasvati Thakura powiedział o Śridhara Maharaj: „Pozostał przynajmniej jeden człowiek, który będzie w stanie reprezentować moje koncepcje”.
Przywodzi to na myśl rozrywkę, która miała miejsce w czasach Śri Caitanyi Mahaprabhu podczas dorocznego festiwalu Ratha-yatra w Puri. Podczas procesji Caitanya Mahaprabhu zaśpiewał następujący werset z Kavya-prakaśa Śri Mammaty:
yah kaumara-harah sa eva hi varas ta eva caitra-ksapas
te conmilita-malati-surabhayah praudhah kadambanilah
sa caivasmi tathapi tatra surata-vyapara-lila-vidhau
reva-rodhasi vetasi-taru-tale cetah samutkanthate
„Ta sama osobowość, która skradła moje serce w młodości, jest teraz znowu moim mistrzem. To są te same księżycowe noce miesiąca Caitra. Unosi się tam ten sam zapach kwiatów malati, a z lasu kadamba wieje ta sama słodka bryza. W naszym intymnym związku ja też jestem tym samym kochankiem, ale mój umysł wciąż nie jest tutaj szczęśliwy. Chętnie wrócę w to miejsce nad brzegiem Rewy pod drzewem Vetasi. Takie jest moje pragnienie’” (Cc. Madhya 13.121)
Biorąc pod uwagę wartość nominalną [mukhya-vrtti], bhaktowie nie mogli zrozumieć wewnętrznego celu Pana. Jednak Śri Rupa Goswami, będąc wielbicielem wielkiego kalibru, mógł zrozumieć wewnętrzny cel Pana [gauna-vrtti] i dlatego ułożył kolejny werset, ujawniający serce Pana.
priyah so ‘yam krsnah sahacari kuruksetra-militas
tathsham sa radha tad idam ubhayoh sangama-sukham
tathapy antah-khelan-madhura-murali-pancama-juse
mano me kalindi-pulina-vipinaya sprhayati
„Mój drogi przyjacielu, teraz spotkałem Mojego bardzo starego i drogiego przyjaciela Krsnę na tym polu Kuruksetra. Jestem tą samą Radharani, a teraz spotykamy się razem. To bardzo przyjemne, ale mimo to chciałabym pojechać nad brzeg Jamuny pod drzewa tamtejszego lasu. Pragnę usłyszeć wibrację Jego słodkiego fletu grającego piątą nutę w tym lesie Vrndavany”. (Cc. Madhya.1.76)
W ten sposób nie możemy nie wyrazić naszego przekonania, że kiedy Sarasvati Thakura skomponował sześciowierszowy poemat na święto ratha Bóstw w Kalkucie w 1930 roku, Śrila Śridhara Maharaja, będący wielbicielem wielkiego kalibru, drogi Śri Rupie Goswamiemu, mógł jednoznacznie zrozumieć wewnętrzny cel jego Guru Maharaja. Tak więc naszym trwałym postanowieniem jest, aby wyjaśnienie wersetu pujala raga-patha podane przez Śrila Śridhara Maharaja zostało przyjęte w sercach wszystkich wielbicieli pragnących podążać śladami Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury.